Didachè 2022: De Psalmen

Didachè 2022: De Psalmen Het boek Psalmen staat in het midden van de Bijbel. Het is als het ware de samenvatting van heel de Schrift. Er zijn psalmen over de schepping en de wet, over koningen en profeten, over de heilsgeschiedenis en de wijsheid. De kerkvaders betrokken alle psalmen ook op Christus. Wie de psalmen kent, kent heel de Schrift. Daarom weerklinken de psal­men al zoveel eeuwen in de gebedstraditie van joden en christenen.

De psalmen zijn bovendien zeer menselijke gebeden. Alle gevoelens en gedachten komen erin aan bod: angst en blijdschap, huiver en bewondering, dankbaarheid en opstandigheid, liefde en haat, hoop en ontreddering, kennis en ervaring, vragen en antwoorden. Steeds weer hebben mensen hun toevlucht genomen tot deze liederen. Ze raken niet versleten. Daarom worden de psalmen ook altijd opnieuw vertaald en hertaald, op muziek gezet en gezongen.

Tijdens deze studiedagen gaan we enerzijds nader in op de samenstelling en de opbouw van dit Bijbelboek en anderzijds op de inhoud en de poëtische vorm van de verschillende psalmgenres, die we toelichten aan de hand van enkele concrete voorbeelden. We gaan ook na welke rol de psalmen spelen in het Nieuwe Testament. We bespreken verder de kansen en de moeilijkheden van het bidden met psalmen. En we sluiten af met een overzicht van de doorwerking van de psalmen in de muziek, geïllustreerd in luistervoorbeelden.

Programma

Dinsdag 23 augustus 2022

vanaf 08u30 Onthaal, registratie, koffie
09u30 – 09u45 Verwelkoming en toelichting bij het programma (Bénédicte Lemmelijn)
09u45 – 10u45 Een tuin met vele vruchten: kennismaking met het boek Psalmen (Hans Debel)
10u45 – 11u15 Koffiepauze
11u15 – 12u15 Vroomheid op een tijdlijn: de opbouw van het boek Psalmen (Harm van Grol)
12u15 – 12u30 Tijd voor vragen en discussie

14u00 – 15u00 Psalm 145: een alfabetisch loflied (Bénédicte Lemmelijn)
15u00 – 15u30 Koffiepauze
15u30 – 16u30 Hoe de Psalmen blijven bidden vandaag? (Benoît Standaert)
16u30 – 17u00 Tijd voor vragen en discussie

Woensdag 24 augustus 2022

08u30 – 09u00 Onthaal, koffie
09u00 – 09u30 Bij wijze van bezinning en als inleiding op de volgende lezing beluisteren we enkele gedeelten uit Psalm 119 in een vrije vertaling van Huub Oosterhuis, op muziek gezet door Antoine Oomen.
09u30 – 10u30 “Uw Woord is een lamp voor mijn voet, een licht op mijn pad’ (Ps 119,105). Psalm 119: het lange lied over de Tora (Paul Kevers)
10u30 – 11u00 Koffiepauze
11u00 – 12u00 Geen daden, maar woorden: verwensing en wraak in de Psalmen (Hans Ausloos)
12u00 – 12u30 Tijd voor vragen en discussie

14u00 – 15u00 Herkennen, verwachten en vervullen. Psalmteksten in het Nieuwe Testament (Joke Brinkhof)
15u00 – 15u30 Koffiepauze
15u30 – 17u00 “Dixit Dominus domino meo’. De Psalm in de West-Europese muziek. Met luistervoorbeelden (Ignace Bossuyt)

Powerpoints

Hieronder kunt u de vertoonde powerpoint-presentaties downloaden als pdf:

Luistervoorbeelden lezing Ignace Bossuyt

PSALMEN – Luistervoorbeelden

  1. Gregorio Allegri, Miserere mei, Deus

https://www.youtube.com/watch?v=2n_qkjQbdRY (begin)

https://www.youtube.com/watch?v=_eLhl52Mk2k (Auditui meo)

– Le Poème Harmonique, Vincent Dumestre

https://www.youtube.com/watch?v=j9y5N13un9s – deze youtubefilm ontkracht alle mythes rond het Miserere van Allegri.

Zie ook: https://www.earlymusicsources.com/youtube/falsobordone

  1. Josquin des Prez, Miserere mei, Deus

https://www.youtube.com/watch?v=XMWBQFtBhGQ – La Chapelle Royale, Philippe Herreweghe

  1. Jan Dismas Zelenka, Miserere mei Deus

https://www.youtube.com/watch?v=bQfxdNVMHNE – Accademia Barocca Lucernensis, Javier Ulises Illán – live-uitvoering (deel 1)

  1. Orlandus Lassus, De profundis clamavi (Psalmus sextus poenitentialis)

https://www.youtube.com/watch?v=RXQyHDmg3ko – Collegium Vocale Gent, Philippe Herreweghe

  1. Anoniem, De profundus clamavi (Rome, ca. 1610)

CD: Teatro spirituale – Alice Foccroulle, InAlto, Lambert Colson, (op spotify)

  1. Heinrich Schütz, Aus tiefer Not (Beckerpsalter)

https://www.youtube.com/watch?v=I2CvwACbYxU – Vox Luminis, Lionel Meunier

  1. Lupus Hellinck, Aus tiefer Not

CD: Réforme et Contre-Réforme – Capella Sancti Michaelis, Erik van Nevel – RIC 101 (CD 1, nr.. 6) – op Spotify andere uitvoeringen

  1. Johann Sebastian Bach, Aus tiefer Not (BWV 38)

https://www.youtube.com/watch?v=8Mg4ZVQsOaM – J.S. Bach Foundation, Rudolf Lutz (live-uitvoering)

  1. Johann Michael Bach, Herr, wenn ich nur dich habe

https://www.youtube.com/watch?v=ltMaoK5gdJM – Vox Luminis, Lionel Meunier

  1. Out of the deep (naar Purcell)

https://www.youtube.com/watch?v=IGFB4B-o2vI – Psalms. The Choir of Westminster Abbey

  1. Thomas Morley, Out of the Deep

https://www.youtube.com/watch?v=N6ofn5EbHZY – Magdalena Consort, Fretwork

  1. Claude Goudimel, Sus, sus, mon âme

https://www.youtube.com/watch?v=8kYUGRrnKO8 – Ensemble Sagittarius, Michel Laplénie

  1. Orlandus Lassus, Timor et tremor

https://www.youtube.com/watch?v=WJi3PbTQ8y4 – Singer Pur (met partituur)

  1. Giovanni Pierluigi da Palestrina, Sicut cervus

https://www.youtube.com/watch?v=P-z3hd0dU-g – La Chapelle Royale, Philippe Herreweghe

  1. Johann Herman Schein, Die mit Tränen säen

https://www.youtube.com/watch?v=DbBbCuwyqNk – Ensemble Vocal Européen, Philippe Herreweghe (met partituur)

  1. Heinrich Schütz, Eile mich, Gott, zu erretten

https://www.youtube.com/watch?v=tFK2tZRM4AA – Dorothée Mields

  1. Heinrich Schütz, Der Herr sprach zu meinem Herrn (Psalmen Davids)

https://www.youtube.com/watch?v=394mAmtpwe4 – Dresdner Kammerchor, Dresdner Barockorchester, Hans-Christoph Rademann

  1. Claudio Monteverdi, Dixit Dominus

https://www.youtube.com/watch?v=kPRnTmNvhY4 – Collegium Vocale Gent Philippe Herreweghe

  1. Georg Friedrich Haendel, Dixit Dominus

https://www.youtube.com/watch?v=dS65-ZvUSSM – Monteverdi Choir, English Baroque Soloists, John Eliot Gardiner (live-uitvoering)

Ignace Bossuyt

24 augustus 2022

Reacties zijn afgesloten.