Marta en Maria van onder het stof gehaald (Lc 10,38-42)
Door Jos Devijver in VBS-Informatie 17 (1986) 60-62
Dat heb ik proberen te doen
toen ik mocht preken
voor een uitgelezen vrouwelijk gezelschap.
‘k Zocht een tekst
en stond stil bij Lucas tien (38-42).
Bij een eerste lezing
klonk de boodschap me wrang:
een vrouw aan de voet van de man
of dienend aan tafel. Bekend patroon!
Of Maria, de biddende of de bezinnende kerk
en Marta, beeld van hen
die liever handelen dan bidden.
Maria koos het beste,
Zo zeggen sommigee handschriften.
Ze koos het goede, interpreteren andere.
Zo wordt impliciet geoordeeld:
werken is goed bidden is beter.
Zegt de tekst dat wel
of kunnen we hem anders verstaan?
Lucas typeert Marta en Maria
na het verhaal van de barmhartige Samaritaan,
het verhaal waarin de leviet en de priester
in een boog om de gekwetste heengaan.
Zij doen niets,
zij onderhouden de reinheidswetten:
geen bloed of lijk aanraken.
Zij handelen niet als Jezus,
worden niet zo goed als God voor hem.
De Samaritaan wel.
In die man herkennen we Jezus,
Gods openbaring,
de mens, geboren uit Gods Geest,
lmmanuël, de God-met-ons.
“Ga en doe jij evenzo” (37).
Zo eindigt dat verhaal.
Dan vertelt Lucas over Maria en Marta.
Marta is bezig met duizend en één dingen.
Zij doet wel veel, maar
zij handelt niet in de geest van Jezus.
Zij dient, maar niet van harte.
Zij denkt dat anderen het beter hebben
en geniet niet van haar werk,
geniet niet van Maria’s geluk.
“Altijd al les alleen doen!”
“Zij hebben goed zeggen, ik draai ervoor op!”
woorden van Marta, uit Jezus’ tijd,
woorden die wij vandaag horen en zeggen.
Zo is Marta het type
van wie veel doet, maar niet in Gods geest.
Zij is als de leviet en de priester:
wetsgetrouw doen wat moet.
maar zij volgt Jezus niet,
is niet zijn leerling.
Maria is dat wel.
Zij zit aan de voeten van de Heer.
Zo schildert Lucas leerlingen
Wie luistert naar zijn woord
en het vrucht doet dragen is Jezus-leerling.
Als het zaad dat valt in goede aarde
Niet: door niets te doen
en maar zitten te luisteren,
wel door te handelen in Gods geest,
door met Jezus zo goed als God te worden.
Dit is: niet ten eigen bate.
Biddend om Gods Rijk,
dat Rijk waar maken
in een vergevend en verzoenend gebaar,
in het breken en delen
van het dagelijks brood.
Zo vervolgt Lucas
het verhaal van Maria en Marta,
leert hij zijn leerlingen bidden:
“Ga en doe gij evenzo”. Het zelf doen, ja,
maar blijven beseffen:
wat je doet is Gods gebaar, zijn genade.
En leid ons niet in de bekoring te denken
dat wij op eigen kracht
dat Rijk verwezen I ijken,
het verwerven uit eigen verdienste.
Uw Vader in de hemel geeft de Geest
aan wie er Hem om vragen (11,13).
Inderdaad, Maria heeft het beste deel gekozen:
zij volgt Jezus.
Waarom je dan zorgen maken?
Je hart is, waar je schat is (12,22-34).
Jezus, Gods Rijk, is Maria’s schat.
Maria en Marta: twee typen
aanwezig in ieder van ons, man of vrouw.
Soms, even een volgeling van Jezus zijn.
Ten slotte, Maria en Marta: twee vrouwen.
Jezus is bij hen te gast
als bij de apostelen.
Aan hen wordt het Godsrijk aangeboden
als aan de apostelen.
Die apostelen
lijken zelfs verdwenen uit het verhaal.
Aanvankelijk waren ze erbij:
“Op hun tocht kwam Hij in een dorp… “”
Nu is de ware leerling Maria, een vrouw!
Heeft zij vandaag die plaats
in hoofd, hart en handen van de Kerk?
Voor tweeduizend jaar
schreef Paulus aan zijn parochianen:
Er is geen jood meer en geen Griek
geen slaaf meer en geen vrije
geen man of vrouw (Gal 3,27-29).
Geen discriminatie op basis van geloof of ras
geen sociale discriminatie,
evenwaardigheid tussen man en vrouw.
Waar staan we vandaag, ook in de Kerk?
Het verhaal van Maria en Marta
van onder het stof gehaald!
Als man en voorganger
stond ik er wat benepen en beschaamd bij
voor het uitgelezen vrouwelijk gezelschap.
Wat zei Lucas ook weer?
Breng vruchten voort
die passen bij bekering (3,8).
Dit artikel verscheen in het voormalige VBS-Informatie. In 2009, bij het begin van de 40ste jaargang, kreeg het blad een nieuwe vormgeving. Sindsdien verschijnt het onder de naam Ezra – Bijbels tijdschrift.
→ Bekijk de recentste nummers van Ezra – Bijbels tijdschrift.
Leden van de Vlaamse Bijbelstichting krijgen het recentste nummer van EZRA om de drie maanden gratis opgestuurd.
→ Ontdek alle voordelen van het VBS lidmaatschap.