Lazarus’ dorre beenderen: Ezechiël 37 en Johannes 11

Door Hans Ausloos in EZRA Bijbels tijdschrift 20: december 2013

Geselecteerde fragmenten

Bij de keuze van de bijbelteksten in de liturgie na Vaticanum II heeft men, vooral in de zogenoemde sterke tijden (advent, kerst-, veertigdagen- en paastijd), ernaar gestreefd om de verschillende lezingen op elkaar af te stemmen. De oudtestamentische lezing is daarbij meestal gekozen vanuit de klemtoon die in de evangelietekst aanwezig is. Hoewel deze hernieuwde aandacht voor het Oude Testament binnen het lectionarium alleen maar kan worden toegejuicht – gedurende eeuwen werd er tijdens de zondagse liturgie nog nauwelijks uit het eerste deel van de christelijke Bijbel voorgelezen –, toch is de band die wordt gelegd niet altijd even gelukkig, en dwingt deze de interpretatie van het Oude Testament zelf in een bepaalde richting.

[..]

Bij het horen van deze lezing in het licht van de evangelietekst over Lazarus’ opwekking krijgt de toehoorder onvermijdelijk de indruk dat de Ezechiëltekst, naar analogie met het opwekkingsverhaal van Lazarus, over de verrijzenis van de doden gaat. Echter, de historische en literaire context van Ezechiël 37 maakt duidelijk dat deze tekst niet de individuele opstanding uit de dood voor ogen heeft. Dit hoofdstuk kadert binnen de heilsaankondiging waarmee de profeet zijn tijdgenoten hoop en moed wilde inspreken. Het dal vol dorre beenderen is een beeld voor de Judeeërs die in de 6de eeuw v.Chr. in ballingschap, ver van hun land verwijderd, verstoken van hoop op een beter leven, hun dagen slijten ‘aan Babels stromen’ (Ps 137,1).

[..]

Indien er al een verband is tussen het visioen van de dorre beenderen en het opwekkingsverhaal van Lazarus, dan is het de auteur van het Johannesevangelie die gebruik heeft gemaakt van de oudtestamentische tekst en deze heeft geherinterpreteerd. Immers, Ezechiël 37 heeft niets te maken met de opstanding uit de dood zoals deze in het christendom wordt geïnterpreteerd.

De volledige versie van dit artikel kan u terugvinden in EZRA Bijbels tijdschrift 20: december 2013, verkrijgbaar voor €5, inclusief verzending, door overschrijving op rekeningnummer BE98 1237 7805 2493 ter attentie van de Vlaamse Bijbelstichting, met vermelding van ‘Ezra20′.
 
Leden van de Vlaamse Bijbelstichting krijgen het recentste nummer van EZRA om de drie maanden gratis opgestuurd.
→ Ontdek alle voordelen van het VBS lidmaatschap.