‘En leid ons niet in bekoring…’ – De voorlaatste bede van het Onzevader en de liturgische vertaling van de Bijbel

Door Jean Bastiaens in EZRA Bijbels tijdschrift 23: september 2014

Geselecteerde fragmenten

Wat denkt u, beste lezer, wanneer u in het Onzevader het zinnetje bidt ‘En leid ons niet in bekoring’? Hebt u daar wel eens een concrete gedachte of een concreet beeld bij, of is het een zinnetje dat gewoon thuishoort in de rij van het Onzevader, maar dat verder weinig betekenis bij u oproept? Dat zou kunnen, omdat het Nederlandse woord ‘bekoring’ een archaïsch woord is: het wordt weinig meer gebruikt, het klinkt als ouderwets taalgebruik. De kans is inderdaad groot dat deze bede niet veel oproept of teweeg brengt. Daarenboven is het de vraag wat het precies betekent dat we God vragen om ons niet ‘in bekoring te leiden’? Het werkwoord ‘leiden’ doet denken aan ‘bij de hand nemen’ (‘Breng ons niet in bekoring’). Maar waarom zou God ons willen bekoren? Waartoe zou hij ons willen bekoren?

[..]

De formulering die in Mt 26,41 gebruikt wordt, stemt overeen met de formulering van de bede in het Onzevader, zodat in de Nieuwe Bijbelvertaling concordant vertaald is: ‘En breng ons niet in beproeving.’ Het idee van het gevaar van geloofsafval was reëel in de dagen waarin Matteüs zijn evangelie schreef. Maar Jezus houdt stand wanneer hij in de woestijn beproefd wordt of wanneer hij door ‘Farizeeën en Sadduceeën op de proef gesteld wordt’. Dit is een krachtige aansporing aan het adres van de lezers van het Matteüsevangelie om Jezus hierin na te volgen en eveneens standvastig te blijven in het geloof aan Jezus als de messias van Israël, en niet overstag te gaan door hem te verloochenen. En zelfs voor wie hem verloochend heeft, zoals Petrus, is er altijd nog een weg terug.

[..]

In het Nederlandse taalgebied kennen wij geen liturgische vertaling van de Bijbel als geheel. Wij hebben uiteraard wel een liturgische vertaling van die teksten die in de liturgie worden gelezen. Het gaat dan over het zogenaamde lectionarium, de schriftlezingen voor de zon- en feestdagen of voor de dagen door de week, zoals deze ook opgenomen zijn in het missaal. In het Gemeenschapsmissaal voor Zon- en Feestdagen (volledige uitgave, Brepols 1973) staat te lezen dat de Schriftlezingen ‘overgenomen zijn met toelating van KBS-VBS © KBS 1973’. Het gaat dus om teksten die overgenomen werden van de Bijbelstichtingen in Nederland en Vlaanderen, waar men op dat moment nog bezig was aan de voorbereiding van de eerste volledige uitgave van de Willibrordvertaling – die zou in 1975 verschijnen. Bovendien werden die teksten aangepast aan de vereisten voor een gebruik in de liturgie.

De volledige versie van dit artikel kan u terugvinden in EZRA Bijbels tijdschrift 23: september 2014, verkrijgbaar voor €5, incl. verzending, door overschrijving op rekeningnummer BE98 1237 7805 2493 ter attentie van de Vlaamse Bijbelstichting, met vermelding van ‘Ezra23′.
 
Leden van de Vlaamse Bijbelstichting krijgen het recentste nummer van EZRA om de drie maanden gratis opgestuurd.
→ Ontdek alle voordelen van het VBS lidmaatschap.