Bij het ontslag van Mgr. Joseph Raya

Door Luc Dequeker in VBS-Informatie 5 (1974) nr. 3-4, 22-23

Velen van ons leerden Mgr. Raya, Grieks-Katholiek aartsbisschop van Akko, Haïfa, Nazareth en geheel Galilea, van dichtbij kennen tijdens die Israël-reizen in 1972 en 1974. Zij hebben hem daarna teruggezien in België, op de Heilig Bloedprocessie in Brugge, bij vrienden of bij het optreden van het koor Cantate Domino in Aalst. Het waren onvergetelijke ervaringen: het vuur van zijn bezielende blik, zijn innemende hartelijkheid, zijn profetische woorden, zijn warme menselijkheid, de waarachtigheid van zijn hele persoon.

Uit het eerste contact in 1972 groeide een actie om Mgr. Raya te helpen: de VBS heeft ertoe bijgedragen – en wil hiermee verder gaan – om een aantal priesters van de Griekse-Katholieke kerk hogere studies te laten doen aan de Theologische Faculteit te Leuven.

De zware politieke en religieuze druk waaraan Mgr. Raya werd blootgesteld, heeft de laatste maanden een hoogtepunt bereikt. Recente ontwikkelingen, vooral van politieke aard, hebben Mgr. Raya ertoe genoopt eind september zijn ontslag te geven als aartsbisschop van de Grieks-Katholieke gemeenschap in Galilea. Monseigneur is teruggekeerd naar Canada, naar de kloostergemeenschap waartoe hij behoort.

We citeren enkele passages uit de vier bladzijden lange brief die hij aan vrienden en bekenden schreef:

«]e sens fortement que le Seigneur m’appelle à la solitude et à la priere…»
«Il y a six ans quand le synode des évêques melchites m’a élu j’ai accepté cet appel et cette marque de confiance avec un sentiment mêlé de crainte, d’incertitude et de faiblesse. La responsabilité était redoutabie. Etre capabie de servir le peuple de Dieu, Arabes en Juifs, me provoquait à atteindre un grand but qui en quelque sorte m’exaltait.
J’ai tenu les Musulmans, les Druzes, les Juifs, les Chrétiens, chacun, croyant ou incroyant, dans une même accolade. Combien j’ai désiré laver les pieds de tous, les presser tous sur mon coeur, essayer de les souder en un seul coeur et une seule àme et leur montrer à tous comment ils peuvent vivre ensemble, s’aimer et voir le rayonnement de la face de Dieu sur le visage les uns des autres. N’etait-ce pas la vision du Christ dans l’Evangile? Dans cet effort j’ai à la fois réussi magnifiquement et échoué miserablement. Maïs l’espoir a toujours été lumineux et fort… Le rapprochement s’est révélé passible.
Les Juifs ne sont pas sans coeur et inflexibles. Les Arabes ne sont pas cruels et vindicatifs. Les Arabes ne sont pas paresseux, retardés et immobilisés dans la stupidité. Les Juifs ne sont pas immoraux et sans principes. En verité comme ils sont beaux les uns et les autres dans leur générosité et leur bonté.
Comme évêque, comme predicateur de l’Evangile, je n’ai jamais essayé de «convertir» un Juif ou un Arabe musulman au Christianisme. Maïs plutôt de les «convertir» à être meilleur juif, meilleur musulman, meilleur druze. Ma vision d’un évêque catholique est de s’identifier à son peuple, à tous les peuples. Les cultures, toutes les cultures, juive, chrétienne et musulmane sont toutes de Dieu».
Si seulement nous pouvions créer un peu plus de compréhension. La compréhension chasse le soupçon. Alors l’amour fleurira et s’epanouira. J’ai essayé.
J’ai aussi aimé la Terre du Saint. ]’ai essayé de vous la faire voir, tres chers amis, qui êtes venus me visiter, soit chez moi, soit au hasard des grands et des petits chemins.
Avec vous, j’ai essayé de bâtir un pont de solidarité et d’amour fraternel sans paternalisme ni colonialisme.
Je ne vais pas faire peser sur vous, mes amis, routes les contradictions de mon Eglise. Il y a une plaie infectée que j’ai essayé de guérir avec toute la sincérité de mon coeur, tout en gardant tout le respect et la loyauté que je dois aux plus hautes autorités dans l’Eglise. Mais je ne pouvais en conscience nier la réalité de l’injustice.
Ces injustices ont enfoncé mon peuple dans la perte de la dignité. J’avais ou à dénoncer ces injustices et à créer ainsi de la haine, de la division, de la confusion, ou à me taire et à accepter le status quo. Je préfère me démettre de ma position de glorieuse responsabilité et dormir avec une conscience qui me rapprachera de mon Dieu.»

Men mag het besluit van Mgr. Raya niet zien als een vlucht. Monseigneur heeft zijn werk in Israël altijd gezien als een dienst die hem door de synode van de Grieks-Katholieke Bisschoppen was toevertrouwd. Nu het zonder meer duidelijk werd dat zijn synode hem niet meer wilde volgen, heeft hij zich in alle eerlijkheid en oprechtheid teruggetrokken. verantwoordelijkheid in de kerk is een dienst; zij is daarom een gedeelde verantwoordelijkheid.

Mgr. Raya heeft zich nooit willen leven tot gewapend verzet tegen de vele vormen van onrecht, of tot steun aan het geweld. Hij geloofde te zeer in de kracht van de liefde, in de boodschap van het evangelie. Anderen zijn de weg van het geweld wel gegaan. De christenen in Israël en het Nabije Oosten, de katholieke kerk in het bijzonder, staan voor belangrijke gewetensvragen. Het ware jammer indien de vredesboodschap, de liefdesboodschap van het evangelie zoals Mgr. Raya die heeft beleefd, niet meer zou gehoord worden.

Dit artikel verscheen in het voormalige VBS-Informatie. In 2009, bij het begin van de 40ste jaargang, kreeg het blad een nieuwe vormgeving. Sindsdien verschijnt het onder de naam Ezra – Bijbels tijdschrift.
→ Bekijk de recentste nummers van Ezra – Bijbels tijdschrift.
 
Leden van de Vlaamse Bijbelstichting krijgen het recentste nummer van EZRA om de drie maanden gratis opgestuurd.
→ Ontdek alle voordelen van het VBS lidmaatschap.