Bijbel en kunst: ruimte voor verbeelding

Door Martijn Steegen in EZRA Bijbels tijdschrift 6: juni 2010

Geselecteerde fragmenten

Het ons overgeleverde christelijke culturele erfgoed toont onomwonden aan dat er eeuwenlang een bijzonder sterke relatie heeft bestaan tussen kunst en het christelijk geloof. Onze eerst vraag luidt dan ook als volgt: ‘Hoe hebben kunst en christelijk geloof zich in de loop van de geschiedenis tot elkaar verhouden?’ Een tweede vraag betreft de hedendaagse situatie. Hoe ligt de verhouding tussen religieuze kunst en religie in een tijdperk waarin God door zovelen dood wordt geacht?

[..]

Het maken van christelijke kunst is noot een doel op zich geweest. Kunstwerken werden tot aan de moderne tijd nooit alleen maar op hun esthetische waarde geschat. Veelal gebeurde het dat een kunstenaar in opdracht van een gilde of een enkeling werkte. Het kunstwerk werd geschonken aan een klooster ofe een kerk. Zo schilderen bijvoorbeelde de gebroeders Hubert en Jan van Eyck het ‘Lams Gods’ (1432) in opdracht van Judocus Vijd, een hoogwaardigheidsbekleder van de stad Gent.

[..]

De Kerk zou zich niet langer bezighouden met deze ‘nieuwe’ en onthechte kunst. Ze profiteerde echter ten volle van de herwaardering van de oudere kunstvormen die door de romantiek op gang werd gebracht. Vanaf 1830 vertaalde die herwaarding zich in het opkomen van de neo-stijlen. Schmidt benadrukt hoe dit fenomeen ook de Kerk diende. Het reikte in het bijzonder opnieuw esthetisch verantwoorde redenen aan om Christus te koppelen aan het verleden en om vanuit dat verleden ook de esthetische normen te halen.

[..]

Kunst en geloof moeten noodgedwongen vrede nemen met een niet-sluitend discours. In de paradox tussen onthulling en tegelijkertijd verhulling daagt uiteindelijk het mysterie, het onuitsprekelijke.

De volledige versie van dit artikel kan u terugvinden in EZRA Bijbels tijdschrift 6: juni 2010. Dit nummer van Ezra – Bijbels tijdschrift is echter niet meer verkrijgbaar. Recentere nummers van ons tijdschrift kan u terugvinden elders op deze website.
 
Leden van de Vlaamse Bijbelstichting krijgen het recentste nummer van EZRA om de drie maanden gratis opgestuurd.
→ Ontdek alle voordelen van het VBS lidmaatschap.