De Bijbel over stilte
Door Paul Kevers in EZRA Bijbels tijdschrift 27: september
Geselecteerde fragmenten
Stilte is een schaars goed geworden. In onze hectische samenleving gaan mensen op zoek naar een plek of naar middelen om tot rust te komen. De nood aan stilte blijkt ook uit de talloze publicaties en initiatieven in dat verband. Er verschijnen boeken over stilte, er worden stilte-initiatieven genomen, stiltegebieden afgebakend, stiltedagen georganiseerd, stilteplekken ingericht, enzovoort. Maar wat is stilte eigenlijk? En wat vertelt de Bijbel ons over stilte? In deze bijdrage trekken we op verkenning.
[..]
Ook in de Bijbel zijn er vele vormen van stilte. In zekere zin begint en eindigt de Bijbel met stilte. In Genesis 1,2 lezen we: ‘De aarde was woest en leeg; duisternis lag over de diepte’. Die woorden suggereren een ‘lege’ stilte, de stilte van chaos en duisternis. Die stilte wordt vanaf het volgende vers gelukkig doorbroken door het spreken van God, door het Woord dat licht brengt en levensadem. En in het laatste bijbelboek, de Apokalyps, zijn er, te midden van het lawaai van de vele schrikwekkende visioenen, momenten van ‘volle’ stilte. ‘Toen werd het stil in de hemel, wel een halfuur lang’ (Apk 8,1). Dat is de stilte van het ingehouden wachten op wat komen gaat, de stilte van de aanbidding ook (zie Ps 65,1, waarvan een mogelijke vertaling luidt: ‘Voor u is stilte een lofzang’). In de laatste verzen van de Apokalyps is de verstilling tastbaar aanwezig.
[..]
Uiteraard zijn er ook bijbelteksten waarin stilte een positieve betekenis heeft, dat is al gebleken uit het hoger gegeven overzicht. Er zijn bijvoorbeeld teksten over God of Jezus die de storm stilt, en daarmee ook de onrust in het hart van de mensen. ‘Ze riepen in hun angst tot de heer – hij leidde hen weg uit vele gevaren, hij bracht de storm tot zwijgen, de golven gingen liggen. Het verheugde hen dat de zee tot rust kwam, hij bracht hen naar een veilige haven’ (Ps 107,28-30). ‘Toen hij [Jezus] wakker geworden was, sprak hij de wind bestraffend toe en zei tegen het meer: “Zwijg! Wees stil!” De wind ging liggen en het meer kwam helemaal tot rust. Hij zei tegen hen: “Waarom hebben jullie zo weinig moed? Geloven jullie nog steeds niet?”’ (Mc 4,39-40). Die laatste tekst geeft aan dat stilte ook een innerlijke beweging bij de mens vraagt. Jezus nodigt zijn leerlingen uit, hun angst en hun gebrek aan vertrouwen te overwinnen.
[..]
De stilte waarover de hierboven besproken bijbelteksten het hebben is geen gemakkelijke, relaxte stilte, maar een stilte die bevochten wordt op de eigen onrust. De stilte waartoe deze teksten oproepen is niet alleen inkeer, maar ook bekering of ommekeer. Stil worden voor God betekent er: je ergernis opgeven, je verdriet in zijn hand leggen, je verbittering doorbreken, je opstand beëindigen. Niet enkel tot jezelf ingaan, maar je weer omkeren naar God.
Dit nummer van Ezra – Bijbels tijdschrift is nog steeds verkrijgbaar. Losse nummers zijn bestelbaar voor 6 euro, incl. verzendingskosten, door overschrijving op rekeningnummer BE98 1237 7805 2493 ter attentie van de Vlaamse Bijbelstichting, met vermelding van ‘Ezra27’.
Leden van de Vlaamse Bijbelstichting krijgen het recentste nummer van EZRA om de drie maanden gratis opgestuurd.
→ Ontdek alle voordelen van het VBS lidmaatschap.