3 december 2017: Dag van het Woord
In zijn apostolische brief aan het einde van het Jaar van de Barmhartigheid schreef paus Franciscus: Het zou goed zijn mocht de gemeenschap op een zondag door het (liturgische) jaar haar engagement voor de verspreiding, kennis en verdieping van de Heilige Schrift vernieuwen: een zondag helemaal gewijd aan het Woord van God om de onuitputtelijke rijkdom te vatten die voortkomt uit de voortdurende dialoog tussen God en zijn volk. (Brief Misericordia et Misera, nr. 7)
De Belgische bisschoppen suggereren aan alle parochies of pastorale eenheden om een gemeenschapscatechese aan te bieden op de eerste zondag van de advent (3 december 2017). In de zondagsliturgie begint dan het B-jaar met het Marcusevangelie.
De Vlaamse Bijbelstichting biedt u documentatie en suggesties aan die hierbij dienstig kunnen zijn:
- ‘Dag (en nacht) van het Woord’ – een bijdrage van Luc Devisscher, verschenen in Pastoralia
- Een suggestie om het Marcusevangelie helemaal en luidop voor te lezen
- Een overzicht van Nederlandstalige vertalingen van het Marcusevangelie online
- Een verwijzing naar vormingsinitatieven over het Marcusevangelie
- Een lijstje van Nederlandstalige publicaties over het Marcusevangelie
Deze initiatieven hoeven overigens niet beperkt te blijven tot de ene ‘Dag van het Woord’ op 3
december. Het zou mooi zijn als het evangelie van Marcus gedurende het komende jaar op zoveel
mogelijk plaatsen bijzondere aandacht krijgt.
‘Dag (en nacht) van het Woord’
Deze tekst van Luc Devisscher is hieronder te downloaden.
2171228_LR_Dag van het woord_bis_Pastoralia_nov_2017_22-23
[embeddoc url=”src=”https://www.vlaamsebijbelstichting.be/wp-content/uploads/2017/11/2171228_LR_Dag-van-het-woord_bis_Pastoralia_nov_2017_22-23.pdf” download=”all”]
Marcus: helemaal en luidop
Op 3 december 2017, de eerste zondag van de Advent, begint in de liturgie een zogeheten ‘B-jaar’. Dat wil zeggen dat het Marcusevangelie centraal staat en dat op de meeste zondagen in de eucharistieviering een perikoop uit het Marcusevangelie wordt voorgelezen. Dat gebeurt dus in stukjes en brokjes, en zo kan de aandacht gevestigd worden op de afzonderlijke teksteenheden, maar daardoor krijgen we te weinig zicht op het Marcusevangelie als geheel.
Daarom loont het de moeite het Marcusevangelie in één keer uit te lezen, van het begin tot het einde. Niet één of enkele lezingen, maar het volledige boek. Marcus vertelt zijn verhaal immers met zo’n vaart dat het als het ware vraagt om in één ruk gelezen te worden. En waarom niet luidop? Bijbelgeleerden hebben de hypothese geformuleerd dat het boek oorspronkelijk bestemd was om voor te lezen in de doopliturgie van de paasnacht.
Het moet mogelijk zijn om een publieke voorleessessie te organiseren, waarbij men de tekst verdeelt onder een aantal voorlezers, en men de voorlezing kan onderbreken met enkele muzikale intermezzo’s. Daarbij is het goed om de structuur van het evangelie te respecteren, zoals die voorgesteld wordt door de exegeet Bas van Iersel.
Het boek van Marcus loopt van hoofdstuk 1,1 tot 16,8 (16,9-20 is een latere toevoeging en behoort niet tot het oorspronkelijke evangelie) en is opgebouwd volgens het model van de sandwichconstructie. Dit is het meest duidelijk vanuit de belangrijkste plaatsaanduidingen binnen het verhaal. Plaatsaanduidingen zijn net als tijdaanduidingen belangrijke signalen in de tekst. Tussen de woestijn (A) en het graf (A’) gaat Jezus de weg van Galilea (B) naar Jeruzalem (B’). Het centrale stuk – het beleg van de sandwich – speelt zich af op deze weg (C). Onderweg naar Jeruzalem onderricht Jezus zijn leerlingen en roept hen op om hem na te volgen. Slechts wie Jezus volgt op zijn levensweg, kan hem werkelijk ‘zien’ zoals hij is.
titel | 1,1 | ||
A | IN DE WOESTIJN | 1,2-13 | |
overgang | 1,14-15 | ||
B | IN GALILEA | 1,16-8,21 | |
C | OP WEG | 8,22-10,52 | |
B’ | IN JERUZALEM | 11,1-15,39 | |
overgang | 15,40-41 | ||
A’ | BIJ HET GRAF | 15,42-16,8 |
MARCUSEVANGELIE ONLINE
De tekst van het Marcusevangelie is in verschillende recente Nederlandse vertalingen online te
vinden:
- De Willibrordvertaling vindt men op
https://rkbijbel.nl/kbs/bijbel/willibrord1975/neovulgaat/marcus. Dat is de oude
Willibrordvertaling van 1975. De nieuwe Willibrord (1995) kan men lezen na gratis inloggen
(knop rechts bovenaan op de website). - De Nieuwe Bijbelvertaling vindt men op https://www.debijbel.nl/bijbel/NBV/Marcus-1
- De Bijbel in Gewone Taal op https://www.debijbel.nl/bijbel/BGT/Marcus-1
- De Naardense Bijbel op http://www.naardensebijbel.nl
VORMINGSINITIATIEVEN OVER HET MARCUSEVANGELIE
Op onze pagina ‘Bijbel in je buurt’ staan verscheidene vormingsinitiatieven over het Marcusevangelie opgelijst.
PUBLICATIES OVER HET MARCUSEVANGELIE
In chronologische volgorde van verschijnen:
- Geert VAN OYEN (red.), De tijd is rijp. Marcus en zijn lezers toen en nu, Leuven: VBS/Acco, 1996.
- Bas VAN IERSEL, Marcus uitgelegd aan andere lezers, Baarn: Gooi en Sticht, 1997.
- Herman SERVOTTE, Marcus literair, Averbode: Altiora, 1997.
- Paul SCHRUERS, Marcus aan het woord, Antwerpen: Halewijn, 1999, 2 2003.
- Geert VAN OYEN, De Marcus code, Averbode: Altiora, 2005.
- Geert VAN OYEN, Marcus mee maken, Leuven: VBS/Acco, 2006.
- Joop SMIT, Het verhaal van Marcus: sleutelpassages uit zijn evangelie, KBS; Heerenveen:
Jongbloed, 2011. - Egbert ROOZE, Marcus als tegenevangelie, Antwerpen: Halewijn, 2012.
- Marcus. Themanummer van Schrift, nr. 269 (december 2013).